W miarę, jak społeczeństwo staje się coraz bardziej wymagające względem spożywanych produktów, tak rolnicy i producenci żywności stają przed rosnącą presją, aby prowadzić uprawę z mniejszym udziałem chemicznych środków ochrony roślin i nawozów mineralnych.

Jednym z kluczowych elementów osiągnięcia tego celu jest precyzyjne prowadzenie upraw ekologicznych. Precyzja ta odnosi się nie tylko do metodyki i technologii, ale także do zrozumienia i szacunku dla naturalnych procesów zachodzących w ekosystemach rolniczych.

Na poletkach doświadczalnych w Golubiu-Dobrzyniu w sezonie 2023/2024 analizowano różne aspekty prowadzenia upraw ekologicznych, począwszy od wykorzystania nowoczesnych technologii, przez optymalne wykorzystanie zasobów naturalnych, aż po dobór ochrony i nawożenia. Zgromadzona dzięki temu wiedza dostarczy zarówno naszym ekspertom, jak i klientom głębszego zrozumienia tego, jak precyzyjnie prowadzić uprawy ekologiczne.
 

Ekologiczna uprawa rzepaku - test na poletkach

Doświadczenie założyliśmy na stanowisku, na którym uprawę ekologiczną prowadzimy od 5 lat. Wcześniej był to nieużytek. Uprawiamy tu w systemie zmianowym zboża, rzepak, kukurydzę i bobowate.

W opisywanym sezonie skupiliśmy się na badaniu ekologicznej uprawy dwóch populacyjnych odmian rzepaku ozimego: Murphy i Tom. Przedplonem była pszenica ozima. Zastosowaliśmy nasiona ekologiczne (niezaprawiane fabrycznie), które 24 sierpnia 2023 r. zabezpieczyliśmy preparatem biologicznym Elbio Quik. Zawiera on szczepy bakterii, które nie tylko wytwarzają ochronny biofilm na nasionach i rozwijających się siewkach, ale również wpływają biostymulująco na rozwój systemu korzeniowego i przygotowują roślinę do zimowania.

Tak zaprawiony materiał siewny zasialiśmy tego samego dnia. Precyzyjny siew 50 roślin/m2 wykonano w rozstawie 24 cm, co ma ułatwić późniejsze zabiegi likwidacji chwastów.
6 września, gdy rzepak był w fazie BBCH 13-14, wykonano zabiegi nalistno-doglebowe preparatami biologicznymi :
- Elbio FeN w dawce 1l/ha oraz
- Elbio BakFos w dawce 1l/ha

Pierwszy z nich to produkt biologiczny wiążący azot do form przyswajalnych przez rośliny uprawne, który wyróżnia innowacyjne podejście do udostępniania azotu z naturalnych zasobów:
    • azot z powietrza (N2 to 78% powietrza atmosferycznego)
    • azot z rezerw glebowych (azot organiczny)

Bakterie z Elbio FeN już 24 godziny po aplikacji rozpoczynają udostępnianie azotu roślinom. Zasiedlają części nadziemne i strefę przykorzenną. Stosowanie preparatu pozwala obniżyć poziom nawożenia azotem nawet o 30% w porównaniu do optymalnej dawki.

Stosujemy Elbio FeN, ponieważ jest niezwykle wydajny w warunkach polskiego rolnictwa. Adaptuje się do różnych warunków siedliskowych:
    • toleruje gleby o odczynie powyżej pH 5
    • utrzymuje aktywność biologiczną już powyżej 4°C.
    • działa biostymulująco na procesy życiowe roślin w warunkach stresowych

Natomiast Elbio BakFos to produkt biologiczny zawierający szczepy bakterii Bacillus megaterium i Bacillus sp., które zwiększają oraz przyspieszają dostępność fosforu z gleby.
W glebie zazwyczaj występuje dużo fosforu, który jest niedostępny dla roślin, ale dzięki Elbio BakFos istnieje możliwość uwolnienia go z gleby. Bakterie zawarte w preparacie uwalniają ortofosforan, który jest w pełni przyswajalny dla roślin. Produkt zawiera dodatek kwasu PGA - jest to naturalny peptyd, metabolit bakteryjny produkowany przez niektóre szczepy bakterii z rodzaju Bacillus.

Kwas PGA to swoisty parasol ochronny, który ze względu na swoją budowę chroni zawarte w preparacie mikroorganizmy przed szkodliwymi czynnikami jak promieniowanie słoneczne (UV), niskimi i wysokimi temperaturami, niskim i wysokim pH

Również 6 września zastosowaliśmy produkt testowy zapobiegający żerowaniu śmietki kapuścianej w dawce 0,5 kg/ha.

12 września 2023 r. wykonaliśmy zabieg pielenia uniemożliwiając rozwój chwastom, a 25 września w fazie BBCH 15-16 zastosowaliśmy w dawce 1l/ha preparat biologiczny Elbio Fungibactis uniemożliwiający rozwój chorób grzybowych i bakteryjnych. Elbio Fungibactis to skoncentrowana mieszanina bakterii i grzybów (drożdży), skomponowana tak, aby zawarte w niej mikroorganizmy bardzo szybko zasiedlały powierzchnię rośliny i nie dopuszczały do ekspansji patogenów. Ponadto  wytwarzają one enzymy, witaminy, aminokwasy i kwasy organiczne, które odżywiają roślinę i stymulują ją do wytwarzania auksyn, co stymuluje naturalną odporność.

Tydzień później (06.10.2023 r.) wykonaliśmy ponownie zabieg opielaczem. Tak zakończyliśmy nasze prace w rzepaku w 2023 r.
 

Nowy rok, nowe prace w rzepaku

Prace na tym polu rozpoczęliśmy 22.02.2024 r. nawożeniem z wykorzystaniem nawozu ekologicznego Elplon Sulfer w dawce 300 kg/ha w celu dostarczenia roślinom siarki, potasu, magnezu i wapnia. Wówczas rzepak był w fazie BBCH 32.

28 marca wykonano pielenie, a dzień później wykonaliśmy jeszcze zabieg testowym produktem biologicznym uniemożliwiającym rozwój chorób grzybowych w dawce 3 l/ha i w ten sposób utrzymujemy plantację bez chwastów.

Ostatni zabieg, jaki wykonano w rzepaku, to ponowne zastosowanie produktu Elbio FeN udostępniającego azot roślinom. W związku z tym, że nie był tu podany azot w żadnej postaci, postanowiliśmy zwiększyć dawkę preparatu bakteryjnego do 3 l/ha.

Goście naszych warsztatów polowych w maju i czerwcu 2024 r. mogli na własne oczy obserwować, że plantacja dzięki precyzyjnym zabiegom może być prowadzona z wykorzystaniem produktów dopuszczonych do stosowania w rolnictwie ekologicznym. Swoje badania nad technologią precyzyjnego, zrównoważonego prowadzenia upraw będziemy z pewnością kontynuować.